toto

Valão Vocabulário


I. Origem do Vocabulário Valão

A Valónia é uma língua românica falada principalmente na Valónia, a parte francófona da Bélgica. O vocabulário valão provém principalmente do latim vulgar, tal como outras línguas românicas, tais como o francês, espanhol ou italiano. Contudo, o valão também tem sido influenciado pelo germânico, devido à proximidade da região aos países de língua alemã, bem como pelo francês, a língua oficial da Bélgica.

II. Sons especiais

A Valónia tem uma fonologia distinta, com sons que diferem dos do francês padrão. Entre as consoantes valãs mais notáveis encontram-se "dj" (ʒ) e "ch" (ʃ). A Valónia também utiliza ditongos, que são combinações de duas vogais pronunciadas numa única sílaba. O acento tónico na Valónia é normalmente colocado na última sílaba de palavras.

III. Situações de uso comum

A Valónia é falada por cerca de 600.000 pessoas na Valónia e em partes de França e do Luxemburgo. Situações de uso comum da Valónia incluem comunicação diária, negócios, turismo, literatura, poesia, música, e artes visuais. Os valões orgulham-se da sua língua e apreciam os esforços dos visitantes para aprenderem algumas palavras e frases na Valónia.

IV. Utilização do áudio para aprender o vocabulário valão

O áudio pode ajudar a melhorar a sua pronúncia e compreensão auditiva. Ouvir falantes nativos da língua valã pronunciar palavras e frases pode ajudá-lo a compreender como os sons da língua são produzidos e como as palavras são interligadas no discurso natural. Além disso, aprender vocabulário valão com áudio pode ajudá-lo a aprender expressões idiomáticas e frases comuns utilizadas em contextos específicos. O áudio pode ser utilizado como uma forma conveniente de estudar o vocabulário valão enquanto se está em viagem.

V. Alguns bons recursos para se imergir na cultura valã

Filmes:

O cinema valão é marcado pelo realismo social, tais como os filmes dos irmãos Dardenne (La Promesse, Rosetta, Le Fils, L'Enfant, etc.) ou Les convoyeurs atendidos por Benoît Mariage. Estes filmes apresentam personagens que enfrentam a precariedade, a violência ou a exclusão em contextos urbanos ou rurais. Também se podem ver filmes mais leves ou mais poéticos, tais como Calvaire de Fabrice Du Welz, Eldorado de Bouli Lanners, ou Le Tout Nouveau Testament de Jaco Van Dormael.

Música:

A música da Valónia é muito variada e animada, misturando influências tradicionais e modernas. Pode-se ouvir grupos como Les Gauff', que cantam canções humorísticas e empenhadas na Valónia, ou Puggy, que cantam canções pop-rock em inglês. Pode também descobrir mais artistas originais como Saule, que funde rock com canção francesa, ou Stromae, que mistura música electrónica com rap e variedade.

Literatura:

Para descobrir a literatura valã, pode visitar o website da Federação Valão-Bruxelas, que oferece uma selecção de autores e obras em língua valã.

A literatura valã é antiga e prestigiosa, datando da Idade Média com textos como o Cantilène de sainte Eulalie, o primeiro texto literário em língua românica. É possível ler obras como Les Aventures de Renart le Goupil, uma colecção de histórias satíricas com animais antropomórficos. Também é possível ler autores modernos como Georges Simenon, que escreveu histórias de detectives com o famoso comissário Maigret. Pode também ler autores contemporâneos como Amélie Nothomb, que publicou vários romances de sucesso inspirados pela sua vida ou imaginação.

VI. Aqui está uma selecção de 400 palavras e frases úteis para começar

Estas palavras e frases estão organizadas por tema. Clicando no botão curso será levado a uma ferramenta de aprendizagem completa para este conteúdo.

Clicando no botão "imprimir", será possível imprimir todas as expressões do tema e descarregar os sons.

1 - O indispensável

Português Valão
1 Bom dia Bondjou
2 Boa noite Bone nut'
3
4 Boa noite Bonut'
5 Adeus Å r'vèy
6 Até Logo Disqu'a pus tård
7 Até Logo (Disqu')a tot-rade
8 Sim Awè
9 Não Nèni
10 Não Nonna
11 Por favor! S'i-v' plêt !
12 Obrigado Mèrci
13 Muito obrigada! Mèrci bråmint dès côps !
14 Obrigado pela sua ajuda Mèrci po vosse côp di spale !
15 De nada Ci n'èst rin d' çoula
16 De nada çoula n' våt nin lès ponnes
17 Está bem ! D'acwérd
18 Quanto custa por favor?  Kibin çoula costêye-t-i ?
19 Desculpe ! Pardon !
20 Não compreendo Dji n' comprind nin
21 Compreendi Dj'a compris
22 Não sei Dji n' sé nin
23 Proibido Disfindou
24 Onde é a casa de banho por favor? Wice sont-i lès cabinèts, si-v' plêt ?
25 Feliz ano novo! Bone annêye !
26 Feliz aniversario! Bonès-annêyes !
27 Boas festas! Djoyeûsès fièsses !
28 Felicidades! Proféciyat´ !
29 Felicidades! Complumints

2 - Conversação

Português Valão
1 Bom dia. Como estás? Bondjou. Kimint va-t-i ?
2 Bom dia. Tudo bem? Qué novèles ?
3 Bom dia Vou bem, obrigado Bondjou. ça va bin, mèrci.
4 Só um pouco Seûl'mint on tot p'tit pô
5 Vens de que país ? Di qué payis vinez-v' ?
6 Qual é a tua nacionalidade Di quéne nåcionålité èstez-v' ?
7 Eu sou português
8 E tu, vives aqui? Èt vos, vikez-v' chal ?
9 Sim, moro aqui Awè, dji vike chal
10 Chamo-me Sarah, e tu? On m' lome Sarah, èt vos ?
11 Juliano Djulyin
12 O que fazes aqui? Qui fez-v' chal ?
13 Estou de férias Dj'a pris dès condjîs
14 Nós estamos de férias Nos-avans condjî
15 Ando em viagem de negócios Dji voyèdje po l'ovrèdje
16 Trabalho aqui Dj'ouveure chal
17 Nós trabalhamos aqui Nos-ovrans chal
18 Quais são os bons lugares para comer? Wice pout-on bin magnî ?
19 Há algum museu aqui perto? N'a-t-i on mûzêye tot a costé ?
20 Onde tenho acesso à internet? Wice poreû-dj' trover ine conècsion so l' Teûle ?

3 - Aprender

Português Valão
1 Compreendi Dj'a compris
2 Queres aprender un pouco de vocabulário? Volez-v' aprinde on pô dè vocabulêre ?
3 Claro ! Awè, d'acwérd !
4 Como é que isto se chama? Kimint loume-t-on çoula ?
5 É uma mesa C'è-st-ine tåve
6 Uma mesa, compreendes? Ine tåve, comprindez-v' ?
7 Podes repetir por favor? Polez-v' rèpèter, si-v' plêt ?
8 Podes falar um pouco mais devagar? Polez-v' djåzer on pô pus doûcemint ?
9 Podes escrever por favor? Porîz-v' èl sicrîre, si-v' plêt ?

4 - Cores

Português Valão
1 Gosto imenso da cor desta mesa Dj'inme bin li coleûr di cisse tåve
2 É vermelho C'èst dè rodje
3 Azul Bleû
4 Amarelo Djène
5 Branco Blanc
6 Preto Neûr
7 Verde Vért
8 Cor-de-laranja Oranje
9 Violeta Violèt
10 Cinzento Gris

5 - Números

Português Valão
1 Zero Zérô
2 Um Eune
3 Dois Deûs
4 Três Treûs
5 Quatro Qwate
6 Cinco Cinq
7 Seis Sîh
8 Sete Sèt'
9 Oito Ût'
10 Nove Noûf
11 Dez Dîh
12 Onze Onze
13 Doze Doze
14 Treze Traze
15 Catorze Catwaze
16 Quinze Qwinze
17 Dezasseis Saze
18 Dezassete Dî-sèt'
19 Dezoito Dî-ût'
20 Dezanove Dîh-noûf
21 Vinte Vint'
22 Vinte e um Vint-onk
23 Vinte e dois Vint'-deûs
24 Vinte e três Vint'-treûs
25 Vinte e quatro Vint'-qwate
26 Vinte e cinco Vint'-cinq'
27 Vinte e seis Vint'-sîh
28 Vinte e sete Vint'-sèt'
29 Vinte e oito Vint'-ût'
30 Vinte e nove Vint'-noûf
31 Trinta Trinte
32 Trinta e um Trinte-onk
33 Trinta e dois Trinte-deûs
34 Trinta e três Trinte-treûs
35 Trinta e quatro Trinte-qwate
36 Trinta e cinco Trinte-cinq'
37 Trinta e seis Trinte-sîh
38 Quarenta Quarante
39 Cinquenta Cinquante
40 Sessenta Swèssante
41 Setenta Sèptante
42 Oitenta Quatrè-vints
43 Oitenta ûtante
44 Noventa Nonante
45 Cem Cint'
46 Cento e cinco Cint-èt-cinq'
47 Duzentos Deûs cints
48 Trezentos Treûs cints
49 Quatrocentos Qwate cints
50 Mil Mèye
51 Mil e quinhentos Mèye cinq cints
52 Dois mil Deûs mèyes
53 Dez mil Dî mèyes

6 - Os marcadores de tempos

Português Valão
1 Quando é que chegaste? Qwand avez-v' arivé chal ?
2 Hoje Oûy
3 Ontem Îr
4 Há dois dias I-n-a deûs djoûs
5 Ficas quanto tempo? Kibin d' timps dimanez-v' ?
6 Regresso amanhâ Dj'ènnè r'va d'min
7 Regresso depois de amanhâ Dj'ènnè r'va après-d'min
8 Segunda-feira Londi
9 Terça-feira Mårdi
10 Quarta-feira Mérkidi
11 Quinta-feira Djûdi
12 Sexta-feira Vinr'di
13 Sábado Sèmedi
14 Domingo Dimègne
15 Janeiro Djanvîr
16 Fevereiro Févrîr
17 Março Mås'
18 Abril Avri
19 Maio May
20 Junho Djun
21 Julho Djulèt'
22 Agosto Awous'
23 Setembro Sètimbe
24 Outubro Octôbe
25 Novembro Nôvimbe
26 Dezembro Décimbe
27 Partes à que horas? A quéne eûre ènn' alez-v' ?
28 De manhã, às oito L'å-matin, a ût eûres
29 De manhã, às oito e quinze L'å-matin, a ût eûres on qwårt
30 De manhã, às oito e trinta L'å-matin, a ût eûres èt d'mèye
31 De manhã, às oito e meia L'å-matin, à d'mèye po noûf'
32 De manhã, às oito e quarenta e cinco L'å-matin, a qwårt po noûf
33 À noite, às dezoito horas Al' nut', a sîh eûres
34 Estou atrasado Dji so tådrou

7 - Taxi

Português Valão
1 Táxi! Tacsi !
2 Onde deseja ir? Wice volez-v' aler ?
3 Vou para a estação Dji va al gåre
4 Vou para o hotel Dia e Noite Dji va a l'ôtél Djoû èt Nut'
5 Podia levar-me ao aeroporto? Mi pôrîz-v' miner al arèyopôrt ?
6 Pode levar a minha bagagem, se faz favor? Polez-v' prinde mès bagadjes ?
7 Fica longe daqui ? Èst-ce lon di d' chal ?
8 Não, é mesmo aqui ao lado Nèni, c'èst tot à costé
9 Sim é um pouco mais longe Awè, c'è-st-on pô pus lon
10 Quanto vai custar? Kibin çoula va-t-i coster ?
11 Leve-me aqui por favor Minez-m' chal si-v' plêt
12 É à direita C'è-st-a dreûte
13 É à esquerda C'è-st-a hintche
14 É sempre à direito C'èst tot dreût
15 É aqui C'èst chal
16 É por ali C'èst tot la
17 Pare! Arèstez-v' !
18 Não se apresse Prindez vosse timps
19 Pode-me fazer uma factura por favor? Mi polez-v' fé ine note si-v' plêt ?

8 - Família

Português Valão
1 Tens cá família? Avez-v' dèl famile chal ?
2 O meu pai Mi pére
3 A minha mãe Mi mére
4 A minha mãe Mi mame
5 O meu filho Mi fi
6 A minha filha Mi fèye
7 Um irmão On fré
8 Uma irmã Ine soûr
9 Um amigo On camaråde
10 Uma amiga Ine camaråde
11 O meu namorado Mi camaråde
12 A minha namorada Mi camaråde
13 O meu marido Mi ome
14 A minha mulher Mi feume

9 - Sentimentos

Português Valão
1 Gosto muito do teu país Dj'inme bråmint vosse payis
2 Amo-te Dji v's-inme
3 Estou feliz Dji so binåhe
4 Estou triste Dji so-st-anoyeûs
5 Sinto-me bem aqui Dji m' sin bin chal
6 Estou com frio Dj'a freûd
7 Tenho calor Dj'a tchôd
8 É muito grande C'èst trop grand
9 É muito pequeno C'èst trop p'tit
10 É óptimo ! C'è-st-al lècsion
11 É óptimo ! C'èst parfêt
12 Queres sair esta noite? Volez-v' sôrti oûy al nut' ?
13 Eu gostaria de sair esta noite Dj'in'mreû bin sôrti oûy al nut'
14 É uma boa idéia C'è-st-ine bone îdêye
15 É uma boa idéia C'è-st-ine clapante îdêye
16 Tenho vontade de me divertir Dj'a-st-îdêye dè m' bin plêre
17 Não é uma boa idéia Ci n'èst nin ine bone îdêye
18 Não tenho vontade de sair esta noite Dji n'a nin îdêye dè sôrti oûy al nut'
19 Tenho vontade de descansar Dj'a îdêye dè fé ine ahote
20 Tenho vontade de descansar Dj'a îdêye dè m' rihaper
21 Queres fazer desporto? Volez-v' fé dè spôrt ?
22 Sim, preciso de fazer éxercicio físico Awè, dj'a bin mèzåhe dè m' vûdî l' tièsse
23 Eu jogo ténis Dji djowe å tènis'
24 Não obrigado, estou muito cansado Nèni mèrci, dji so assez nåhî
25 Não obrigado, estou muito cansado Nèni mèrci, dji s-st-assez nåhèye

10 - Bar

Português Valão
1 O bar Li cåbarèt
2 O bar Li cafè
3 Queres beber algo? Volez-v' beûre ine saqwè ?
4 Beber Beûre
5 Copo On vêre
6 Com todo o gosto Vol'tî
7 Bebes o quê? Qui buvez-v' ?
8 O que há para beber? Qu'i-n-a-t-i a beûre ?
9 Há água ou sumo de fruta I-n-a d' l'êwe ou dès djus d' frût'
10 Água Di l'êwe
11 Pode pôr gelo por favor? Polez-v' mèt' dès glèçons avou, si-v' plêt ?
12 Gelo Dès glèçons
13 Chocolate Dè tchocolåt
14 Leite Dè lèçê
15 Chá Dè té
16 Café Dè cafè
17 Com açúcar Avou dè souke
18 Com nata Avou dèl crinme
19 Vinho Dè vin
20 Cerveja Dèl bîre
21 Um chá por favor On té s'i-v' plêt
22 Uma cerveja por favor Ine bîre s'i-v' plêt
23 O que querem beber ? Qui volez-v' beûre ?
24 Dois chás por favor! Deûs tés, si-v' plêt !
25 Duas cervejas por favor Deûs bîres, si- v' plêt !
26 Nada, obrigado Rin, mèrci
27 À tua saúde! A l' vosse !
28 Saúde! Santé !
29 A conta por favor! L'ad'dicion, si-v' plêt !
30 Quanto devo por favor? Kibin v' deû-dj' si-v' plêt ?
31 Vinte euros Vint eûros
32 Sou eu que te convido C'èst por mi !

11 - Restaurante

Português Valão
1 O restaurante Li rèstaurant
2 Queres comer alguma coisa? Volez-v' magnî ?
3 Sim, quero Awè, dji vou bin
4 Comer Magnî
5 Onde podemos comer? Wice pout-on magnî ?
6 Onde podemos almoçar? Wice pout-on dîner ?
7 O jantar Li soper
8 O pequeno almoço Li d'djunî
9 Por favor! Si-v' plêt
10 A ementa, se faz favor Li carte, si-v' plêt !
11 Aqui tem o menu Vochal li carte !
12 O que preferes comer? Carne ou peixe? Qu'inmez-v' mî dè magnî ? Dèl tchår ou bin dè pèhon ?
13 Com arroz Avou dè riz
14 Com massa Avou dès macarônîs
15 Batatas Dès crompîres
16 Legumes Dès lègumes
17 Ovos mexidos – estrelados - ou ao casco dès-oûs brouyés, ine fricassêye, dès-oûs so l' pêle ou dès-oûs molèts
18 Pão Dè pan
19 Manteiga Dè boure
20 Uma alface Ine salåde
21 Uma sobremesa On dèssêrt
22 Fruta Dès frût'
23 Você tem uma faca por favor? Avez-v' on coûtê, si-v' plêt ?
24 Sim, trago já Awè, dji v' l'apwète so l' côp
25 Uma faca On coûtê
26 Um garfo Ine fortchète
27 Uma colher On cwî
28 É um prato quente? Èst-ce qui c'èst po l' magnî tchôd ?
29 Sim, e muito temperado também Awè, èt fwért spécî avou !
30 Quente Tchôd
31 Frio Freûd
32 Temperado com especiarias Spécî
33 Vou escolher peixe! Dji va prinde dè pèhon !
34 Eu também Mi avou
35 Eu também Mi ossu

12 - Deixar-se

Português Valão
1 É tarde, tenho que ir! Il èst tård ! Dji deû 'nn' aler !
2 Podemos voltar a ver-nos? Nos pôrans-gn' rivèyî ?
3 Claro, com todo o gosto Awè, vol'tî !
4 Vivo nesta morada Dji d'mane à ciste adrèsse
5 Tens um número de telefone? Avez-v' on numèrô d' tèlèfone ?
6 Tenho, toma lá! Awè, vo-l' chal !
7 Passei um bom momento contigo Dji m'a bin plêt avou vos
8 Eu também. Foi um prazer ter-te encontrado. Mi avou, dj'a-st-avu bon di v' rèscontrer
9 Vamos voltar a ver-nos, muito em breve Nos nos-alans r'vèyî bin rade
10 Espero bem! Dji l'èspére avou
11 Adeus! Å r'vèy
12 Até amanhã Qu'à d'min
13 Olá! Adiè !

13 - Transporte

Português Valão
1 Obrigado Mèrci
2 Por favor! Procuro a paragem de autocarros Si-v' plêt ! Dji qwîre après l'arèt d' ôtobus'
3 Qual é o preço do bilhete para a cidade do sol por favor? Kibin costêye on bilèt po l' vèye dè Solo si-v' plêt ?
4 Por favor, para onde vai este comboio ? Wice va-t-i ci trin-chal, si-v' plêt ?
5 Este comboio pára na cidade do Sol? Ci trin s'arèstèye-t-i d'vins l' vèye dè Solo ?
6 Quando parte o comboio para a cidade do Sol? Qwand ènnè va-t-i li trin po l' vèye dè Solo ?
7 Quando chega o comboio da cidade do Sol? Qwand arive-t-i l' trin po l' vèye dè Solo ?
8 Um bilhete para A cidade do Sol por favor On bilèt po l' vèye dè Solo, si-v' plêt !
9 Tem o horário dos comboios Avez-v' lès-eûres dès trins ?
10 O horario dos autocarnos Lès-eûres dès-ôtobus'
11 Qual é o comboio para A cidade do Sol por favor? Wice è-st-i l' trin po l' vèye dè Solo si-v' plêt ?
12 É este C'èst ci-la
13 De nada. Boa viagem! Ci n'èst rin. Bon voyèdje !
14 A oficina Li gårèdje
15 O posto de gasolina Li ståcion service
16 Pode atestar, se faz favor Li plin si-v' plêt
17 Pode atestar, se faz favor A stok, si-v' plêt
18 Bicicleta Vèlo
19 O centro da cidade Li coûr dèl vèye
20 A periferia Lès fåboûr
21 É uma grande cidade C'è-st-ine grande vèye
22 É uma aldeia C'è-st-on vîyèdje
23 Uma montanha Ine montagne
24 Um lago On lac
25 O interior Li campagne

14 - Hotel

Português Valão
1 O hotel L'ôtél
2 Apartamento Apartumint
3 Bem-vinda Binv'nowe !
4 Você tem um quarto livre? Avez-v' ine tchambe di lîbe ?
5 O quarto tem casa de banho com chuveiro? N-a-t-i ine såle di bagn avou l' tchambe ?
6 Prefere duas camas individuais Inmez-v' mî deûs léts d'ine djint ?
7 Você deseja um quarto duplo? Volez-v' ine dobe tchambe ?
8 quarto com banheira- varanda- douche Tchambe avou bagn - avou balcon - avou douche
9 Quarto com pequeno almoço Tchambe avou d'djuner
10 Qual é o preço de uma noite? Kibin costêye ine nutêye ?
11 Eu gostaria de ver o quarto antes por favor! Dji vôreû vèyî l' tchambe d'avance si-v' plêt !
12 Sim claro! Awè, assûré çoula !
13 Obrigado, o quarto é óptimo Mèrci. Li tchambe èst fwért bin.
14 Está bem, eu posso reservar para esta noite? C'èst bon, Pou-dju rézerver po cisse nut' ?
15 É um pouco caro para mim, obrigado C'è-st-on pô trop tchîr por mi, mèrci
16 Pode encarregar-se das minhas bagagens, por favor? Vis polez-v' ocuper di mès baguadjes, si-v' plêt ?
17 Onde fica o meu quarto, por favor? Wice è-st-èle mi tchambe, si-v' plêt ?
18 É no primeiro andar Èlle è-st-å prumî plantchî
19 É no primeiro andar Èlle è-st-å prumîr ostèdje
20 Tem elevador? N-a-t-i in-acinseûr ?
21 O elevador fica à sua esquerda L'acinseûr èst so vosse hintche
22 O elevador fica à sua direita L'acinseûr èst so vosse dreûte
23 Onde é a lavandaria Wice è-st-èle li blankih'rèye ?
24 Fica no rez-de-châo Èlle è-st-è låvå
25 Térreo Li låvå
26 Quarto Tchambe
27 Lavandaria Sètch nètèdje
28 Cabeleireiro Amon l' cwèfeû
29 Garagem Parkin' po lès-ôtos
30 Encontra-mo-nos na sala de reunião? Wice pou-dju trover ine såle po lès-assimblêyes ?
31 A sala de reunião Li såle po lès-assimblêyes
32 A piscina é aquecida ? Li picine èst tchåfêye
33 A piscina Li picine
34 Acorde-me às sete horas, por favor Dispièrtez-m' a sèt' eûres, si-v' plêt
35 A chave por favor Li clé si-v' plêt
36 O passe por favor Li pass si-v' plêt
37 Há alguma mensagem para mim? N-a-ti dès mèssèdjes por mi ?
38 Sim, aqui tem Awè, vo-lès-là
39 Não, não tem nenhuma mensagem Nèni, nos n'avans rin r'çû
40 Onde é que eu posso trocar dinheiro? Wice pou-dju fé dèl manôye ?
41 Pode-me fazer o troco, se faz favor? Mi polez-v' fé dèl manôye, si-v' plêt ?
42 Podemos fazer o troco. Quanto quer trocar? Nos polans 'nnè fé. Kibin volez-v' candjî ?

15 - Procurar uma pessoa

Português Valão
1 Olhe, a Sarah está, por favor? Èst-ce qui Sarah èst là, si-v' plêt ?
2 Olhe, a Sarah está, por favor? Sarah è-st-èle la, si-v' plêt ?
3 Sim, ela está aqui Awè, èlle èst chal
4 Ela saiu Èlle a sôrtou
5 Pode ligar para o telemovél dela Vos l' polez hoûkî so s' tèlèfone
6 Sabe onde posso encontrá-la? Sèpez-v' wice qui dj'èl pôreû r'trover ?
7 Ela está no trabalho dela Èlle è-st-à l'ovrèdje
8 Ela está em casa Èlle è-st-è s' mohone
9 O Juliano está, por favor? Èst-ce qui Djulyin èst là, si-v' plêt ?
10 O Juliano está, por favor? Djulyin è-st-i la, si-v' plêt ?
11 Sim, ele está aqui Awè, il est chal
12 Ele saiu Il a sôrtou
13 Sabe onde eu posso encontrá-lo Sèpez-v' wice qui dj'èl pôreû trover ?
14 Pode ligar para o telemovél dele Vos l' polez hoûkî so s' tèlèfone
15 Ele está no trabalho dele Il è-st-à l'ovrèdje
16 Ele está em casa Il è-st-è s' mohone

16 - Praia

Português Valão
1 A praia Li plâje
2 Sabe onde posso comprar uma bola? Sèpez-v' wice qui dji pou atch'ter on balon ?
3 Há alguma loja por qui? I-n-a-st-on botike tot la
4 Uma bola On balon
5 Binóculos Dès lunètes d'aproche
6 Um boné Ine calote
7 Toalha On drap
8 Sandálias Dès sandåles
9 Balde Sèyê
10 Protector solar Crinme po l' solo
11 Calções de banho Caleçon po s' bagni
12 Óculos de sol Bèrikes di solo
13 Crustáceo Mosse
14 Apanhar sol Prinde on bagn di solo
15 Soalheiro On tchôd solo
16 Pôr-do-sol Coûkant dè solo
17 Guarda-sol Parasol
18 Sol Solo
19 Sombra Ombe
20 Insolação Côp d' solo
21 É perigoso nadar aqui? Èst-ce dandjereûs dè noyî chal ?
22 Não, não é perigoso Nèni, ci n'èst nin djandj'reûs
23 Sim, é perigoso tomar banho aqui Awè, c'èst disfindou dè noyî chal
24 Nadar Noyî
25 Natação Noyèdje
26 Onda Vague
27 Mar Mér
28 Duna Dune
29 Areia Såvion
30 Qual é a previsão do tempo para amanhã? Qué timps va-t-i fé d'min ?
31 O tempo vai mudar Li timps va candjî
32 Vai chover I va ploûre
33 Vai haver sol I va aveûr dè solo
34 Vai haver muito vento I-n-årè bråmint dè vint
35 Fato-de-banho Mayot

17 - No caso de preocupações

Português Valão
1 Podes ajudar-me por favor? Mi polez-v' diner on côp di spale, si-v' plêt ?
2 Pode dar-me uma ajuda ? Mi polez-v' êdi, si-v' plêt ?
3 Estou perdido Dji so pièrdou
4 O que deseja? Qui volez-v' ?
5 O que é que aconteceu? Qui s'a-t-i passé ?
6 Onde posso encontrar um tradutor? Wice pou-dju trover in-interprète ?
7 Onde é a farmácia mais próxima? Wice troûve-t-on on farmacyin tot près ?
8 Pode chamar um médico por favor? Polez-v' hoûkî on docteûr, si-v' plêt ?
9 Que tratamento é que segue neste momento? Quénès drougues prindez-v' po l' moumint ?
10 Um hóspital In-ospitå
11 Uma farmácia ine farmacerèye
12 Um médico on docteûr
13 Serviço médico Chèrvice dè docteûr
14 Perdi os meus documentos Dj'a pièrdou mès papîs
15 Roubaram-me os documentos Dji m'a fé haper mès papîs
16 Seviço de perdidos e achados Burô dès-afêres pièrdous
17 Posto de socorro Posse di sécoûrs
18 Saida de emergência Sôrtèye di sécoûrs
19 Polícia Li police
20 Documentos Papîs
21 Dinheiro Çans'
22 Passaporte Passepôrt
23 Bagagens Bagadjes
24 Esta bem, não obrigada C'èst bon, nèni mèrci
25 Deixe-me em paz! Lêhîz-m' è påye !
26 Deixem-me em paz! Lêhîz-m' tranquile
27 Va-se embora! Va-z-è !
28 Saia! Va-s' arèdje ! Va-s' å diâle !